Led sa Antarktika koji se ubrzano topi uzrokuje dramatično usporavanje dubokih okeanskih struja, što može imati katastrofalan učinak na klimu, pokazuje istraživanje australijskih naučnika.
Protok vode duboko u moru koji pokreće morske struje mogao bi do 2050. da se smanji za 40 odsto.
Morske struje po svijetu prenose neophodnu toplinu, kiseonik, ugljenik i važne nutrijente. Prethodna istraživanja sugerišu da bi usporavanje Sjevernoatlantske struje (čiji je Golfska struja dio) moglo da izazove veliko zahlađenje u Evropi. Nova studija, objavljena u časopisu Nature, takođe upozorava da bi usporavanje struja moglo da smanji sposobnost svjetskih mora i okeana da apsorbuju ugljen-dioksid iz atmosfere.
U izvještaju naučnika je objašnjeno da Zemljina mreža okeanskih struja djelimično vođena kretanjem gušće, slanije morske vode u blizini Antarktika, ali kako se glečeri tope, morska voda postaje manje slana i rijeđa, pa se njeno kretanje prema dnu usporava.
– Naši modeli pokazuju da ako emisije ugljenika nastave da rastu trenutnom brzinom, onda će Antarktička struja usporiti za 40 odsto u narednih 30 godina, što može dovesti do dijela ukupnog kolapsa okeanskih struja – kazao je vođa istraživanja, profesor Metju Ingland.
Atlas studija je 2018. godine otkrila da je sistem cirkulacije vode u Atlantskom okeanu sada slabiji nego što je bio u bilo kom trenutku u proteklih 1.000 godina i da se značajno promijenio u posljednjih 150 godina.
Studija je takođe sugerisala da bi Atlantska meridionalna preokretna cirkulacija (AMOC), čiji je dio topla Golfska struja, mogla da ohladi okean i sjeverozapadnu Evropu i utiče na morski ekosistem.
– Morske struje donose na površinu važne hranljive materije koje tonu na dno kada organizmi umru, čime se obnavljaju zalihe hranljivih materija za globalni ekosistem i za riblji fond. Druga velika implikacija koju bi ovo moglo imati je ubrzano topljenje Antarktika u budućnosti. Naime, time se otvara put toplijim vodama koje mogu da ubrzaju otapanje, što u okean unosi još rijeđu, otopljenu vodu, što još više usporava cirkulaciju – objašnjeno je u izvještaju.
Naučnici su proveli 35 miliona sati tokom dvije godine praveći modele, što sugeriše da bi cirkulacija dubokog okeana na Antarktiku mogla da se usporava dvostruko brže nego u sjevernom Atlantiku.
– Nevjerovatno je vidjeti kako se sve dešava tako brzo. Čini se da trenutno uzima brzinu. To je glavna vijest – kazao je klimatolog Alan Miks sa Državnog univerziteta Oregon, autor izvještaja za Međuvladin panel za klimatske promjene (IPCC).
(Izvor:Agencije,BBC)
